Een Sesshin, de ‘marathon’ onder het mediteren!
Door: Dennie van Diesen
"Angstaanvallen komen door mijn meditatie (bijna) niet meer voor!"
Een Sesshin is een intensief meditatie programma van 7 dagen in volledige stilte. Voor het gemak zeg ik wel eens: ‘Ik ga op retraite.’ Dit dekt de lading echter niet helemaal.
In dit artikel: wat is (zen)meditatie (voor mij), beschrijf ik wat een Sesshin ongeveer inhoud en waarom je dit zou doen.
Wat is (zen)meditatie?
Tijdens (zen)meditatie verwerk je o.a. ervaringen, zowel positief en negatief. Dit doe je door zittend op een matje, op je uitademing, je adem te tellen. De ademhaling zou je kunnen zien als een anker. Je probeert als het ware tot 10 te tellen, iedere keer als er weer een gedachte, een pijntje of jeuk langskomt en jij hier een oordeel over hebt (en dat is vaak!), start je gewoon weer helemaal bij éééééén…
Simpel toch? Persoonlijk ben ik nog bijna nooit verder dan 5 gekomen met het tellen…
Meditatie is een werkwoord en vergt training. Zen-meester Rients Ritskes raadt aan om minstens 2x 20 minuten per dag te mediteren. Veelal zien we dat mensen al na enkele weken tot maanden effecten merken zoals o.a.: beter slapen, een gelukkiger gevoel, het maken van betere keuzes en meer diepgang in relaties.
"Een Sesshin is de ‘marathon’ onder het mediteren."
Een Sesshin is zoals Rients Ritskes (www.zen.nl) zegt de ‘marathon’ onder het mediteren (check de podcast die ik opnam met Rients). Het is werkelijk niet mogelijk dit in je eentje vol te houden, velen hebben het geprobeerd maar zijn hier nooit in geslaagd...
Het thema van deze prachtige zomer Sesshin betrof: “De zin van het leven!”
Wat is een Sesshin?
Een Sesshin duurt veelal 7 dagen. Samen met een grote groep mensen wordt een strikt programma gevolgd dat iedere dag van minuut tot minuut exact hetzelfde is. Om 05:00 slaat er een bel en wordt eenieder gewekt, vanaf dat moment doorloop je met de gehele groep het programma van ruim 17x per dag blokken van 25 minuten mediteren. Dit duurt tot ongeveer 22:45. Afleidingen zijn niet toegestaan, even geen telefoon, boeken of t.v.
Het mediteren (Zazen) betekent dat je ruim 7 uur per dag in een voor jou passende meditatie pose (birmaans, lotus of japans) zonder te bewegen, in volledige stilte doorbrengt op jouw matje.
Het is, de gehele 7 dagen, niet toegestaan met de overige deelnemers te praten of hen aan te kijken. Tussen de blokken mediteren wordt er iedere keer een loopmeditatie gedaan van zo’n 5 minuten (Kinhin). Dit betekent dat je met een gehele groep op ‘militaristische wijze’ met aandacht meditatief loopt in een vast patroon. Dit is overigens ook absolute noodzaak om de pijnlijke knieën, enkels en rugspieren weer in beweging te krijgen.
Er zijn korte pauzes om wat te drinken en eventueel verkregen inzichten op te schrijven in een notitieblok. Daarnaast krijgt eenieder een taak (Samu) toebedeelt welke iedere ochtend uitgevoerd wordt. Dit loopt uiteen van het stofzuigen van de Zendo (ruimte waarin wordt gemediteerd) tot het opdekken van de tafel tijdens het eten en het wieden van onkruid in de tuin.
'Gelukkig' is er één periode per dag dat er wel gesproken mag worden. Dit betreft het onderricht (Teisho) over een met de Sesshin samenhangend thema. Hier vindt een minimale dialoog plaats met de Zen-Meester.
Waarom zou je zoiets doen?
"Een Sesshin helpt ons om de zin aan het leven te geven die het verdient!"
Een Sesshin is wat mij betreft één van de puurste vormen van zelfreflectie. De totale afzondering, de stilte en het alles met aandacht doen, zorgt ervoor dat we veel emoties niet meer uit de weg kunnen gaan. Je wordt je enorm bewust van jouw handelen en bewust van je lichaam. Dingen die normaal niet echt opvallen worden nu uitvergroot.
"In het dagelijkse leven is het heel menselijk om vervelende of te intense emoties te vermijden."
Dit doen we o.a. door: het kijken naar t.v., kortstondige bevrediging door sociale media, lekker (soms te veel) eten, alcohol te drinken, te hard werken en wellicht nog honderden andere vermijdingsstrategieën. Als we dit structureel doen zal ons ‘inzicht’ veelal oppervlakkig blijven. De keuzes die we vervolgens maken zijn daardoor (vaak) niet gebaseerd op een zuivere intentie. In een Sesshin leer je jezelf nog beter kennen, zodat je in staat bent jouw handelen daarop af te stemmen. Een Sesshin helpt ons om de zin aan het leven te geven die het verdient!
Andere voordelen die meditatie met zich meebrengt op een rijtje:
- Ervaringen uit het verleden worden sneller verwerkt dan wanneer we ons slechts beperken tot onze nachtrust;
- Het vergroot je veerkracht. We leven over het algemeen in dusdanig veel overvloed dat echt genieten of omgaan met tegenslag steeds lastiger wordt. Afzien in meditatie of op een Sesshin en kiezen voor lijden met een positieve afloopverwachting maakt dat we weerbaarder worden en weer kunnen genieten van de meest basale dingen in het leven;
- Je traint, zoals Covey het noemt, je re-actability. Hiermee wordt bedoeld de snelheid waarin je in het dagelijkse leven reageert op een (emotionele) gebeurtenis;
- Het stelt je in staat om met een flexibele geest naar kwesties in jouw dagelijkse leven te kijken. Een ervaren meditatie beoefenaar traint om vanuit meerdere perspectieven te kijken en daardoor zijn oordeel bij- of uit te stellen;
- Meditatie zorgt ervoor dat je met zuivere aandacht bezig kunt zijn met dagelijkse taken, mensen die mediteren genieten over het algemeen meer van de ‘kleine’ dingen in het leven. Dit heeft te maken met de aandacht die we kunnen schenken aan bijzondere dingen waar we in alle haast vaak niet of minder mee bezig zijn.
Wat heeft het mij zoal opgeleverd?
Om daar iets over te vertellen moet ik eerst iets vertellen over mijn karakter. Ik ben iemand die veel in zijn hoofd zit. Het zou mij niet verbaasd hebben als ik in mijn jeugd het stempeltje ADD gekregen zou hebben.
Oppervlakkige relaties passen niet bij mij, diepgang is waar ik voor leef. Ik ben continu bezig met dingen verbinden, mijzelf ontwikkelen en creatieve nieuwe concepten bedenken. Ik zie dan ook overal kansen en mogelijkheden en ik ben erg gevoelig voor de signalen uit mijn omgeving. Ik ben niet snel bang en ga eigenlijk niets uit de weg. En dit alles doe ik vanuit een enorme bezieling. Dit brengt mij natuurlijk ontzettend veel mooie dingen. Zowel in mijn privéleven, maar zeker ook op zakelijk gebied. Voluit leven, raken en geraakt worden is mijn levensmotto zou je kunnen zeggen.
"Inmiddels ruim 7 jaar geleden maakte mijn karakter mij ziek. Namelijk, na enkele heftige life-events, kreeg ik op een dag een fikse angststoornis."
Maar mijn karakter en bovenstaande ‘eigenschappen’ zitten mij ook regelmatig in de weg. Soms sla ik door, dit resulteert dan in: stress, geïrriteerd zijn en verschillende lichamelijke klachten. Inmiddels ruim 7 jaar geleden maakte mijn karakter mij ziek. Namelijk, na enkele heftige life-events, kreeg ik op een dag een fikse angststoornis. Dit betekende dat mijn zenuwstelsel zo overbelast was dat ik om het minste of geringste paniekaanvallen kreeg.
Ik mediteer nu zo’n 7 jaar. Meditatie heeft mij geholpen niet (zo snel) meer te vervallen in bovenstaande patronen. Angstaanvallen komen door mijn meditatie bijna niet meer voor! Mijn bezieling en emotionele coëfficiënt, grootste dingen willen doen met extreme diepgang, komt natuurlijk ergens vandaan.
"Veel (levens)ervaringen brengen ons op termijn inzicht en daarna wijsheid. Mits we deze ervaringen kunnen doorzien. Meditatie helpt daarbij."
Toen ik 12 jaar oud was overleed mijn vader na een ziekbed van zo’n 1,5 jaar aan kanker. De jaren daarna volgden er meerdere life-events die te maken hadden met het thema afscheid: Mijn moeder emigreerde rond mijn 17e naar Canada, ik ging op uitzending als militair naar Afghanistan en ik verloor enkele dierbare vrienden.
Hierdoor ben ik al op jonge leeftijd in aanraking gekomen met het thema: wat is de zin van het leven? Deze ervaringen zijn opgeslagen in mijn individueel onderbewuste. Veel (levens)ervaringen brengen ons op termijn inzicht en daarna wijsheid. Mits we deze ervaringen kunnen doorzien. Meditatie helpt daarbij.
Naast een angststoornis hebben bovenstaande ervaringen mij ook ontzettend veel moois gebracht. Veel wijsheid, enorm veel zelfstandigheid, zelfredzaamheid, doorzettingsvermogen en groot invoelend vermogen. In de uitoefening van mijn werk komen deze eigenschappen natuurlijk goed van pas. Zeker als bezield podcast host en in de uitoefening van mijn trainingsbureau in coaching en training.
Eenzaamheid is een hardnekkig thema in mijn leven. Ik heb een extreme verbondenheid en eenheid ervaren met de overige deelnemers, zelfs zonder hen gesproken of aangekeken te hebben. Dankzij deze Sesshin ervaar ik het thema eenzaamheid als veel minder zwaar.
Ik ben er in deze week achter gekomen dat ik veel emoties in mijn individueel onderbewuste onbedoeld heb verdrongen. Een daarvan is het afscheid van mijn vader op zijn crematie toen ik 12 jaar oud was. In mijn meditatie kwam ik tot in detail terecht op dat moment in mijn leven… Ik had dit weggedrukt, verbannen, zonder dat dat ik dit bewust wist. Ik voel mijzelf door deze herbeleving lichter en ik ervaar ineens ruimte voor herinneringen en mooie details van ons leven voor zijn dood.
Dit alles samen heeft mij meer helderheid gebracht over mijn idealen, ofwel mijn missie, in het leven:
“Mensen helpen om hun verhaal te (her)schrijven door te raken en geraakt te worden.”
Dit doe ik o.a. met mijn trainingsbureau Gulliver-trainingen en als podcast host van de Ongekend Talent Podcast.
Hoe nu verder?
"De langste reis is de reis naar binnen!"
Nu is het zaak om te blijven mediteren, het leven gaat natuurlijk ook gewoon verder, met ups- en downs. Daarnaast vind ik het belangrijk in mijn werk als coach, trainer en podcaster om mijzelf nog beter te kennen. Hierdoor kan ik anderen makkelijker helpen en met hen meevoelen.
Ik zet meditatie dan ook graag in bij het verzorgen van coaching sessies. Ook volg ik met veel plezier en toewijding de opleiding tot Zen-Leraar bij zen.nl, zodat ik de ontdekkingsreis naar mijn zelf (nog) beter kan maken.